Welke belegger wil er nou niet profiteren van trends als kunstmatige intelligentie, defensie of duurzaamheid? De markt speelt daar graag op in. Voor elk populair thema verschijnt een eigen fonds of ETF. Hiermee spelen aanbieders van dit soort fondsen in op de emotie van de beleggers. Niemand wil een belangrijke trend missen, maar het is de vraag of een belegger hier ook echt extra rendement mee koopt.
Uit een recente publicatie van Investment Officer blijkt dat het vermogen in Europese thematische ETF’s gestegen is naar een recordomvang van 52 miljard euro, het hoogste niveau sinds corona. Vooral defensie en kunstmatige intelligentie trekken de aandacht. Samen vertegenwoordigen ze inmiddels 45 procent van het totale universum aan thematische fondsen. In 2024 vloeide zelfs 60 procent van alle nieuw geïnvesteerde kapitaal in thematische fondsen naar defensie gerelateerde ETF’s, terwijl AI-fondsen goed waren voor 15 procent van de instroom.
Het zijn thema’s die passen bij de tijdgeest. Er is op meerdere plekken in de wereld oorlog en de veiligheid van Europa staat onder druk. Ook de technologische versnelling en het geloof in innovatie zijn volop in het nieuws. Beleggers herkennen de thema’s en gaan er van uit dat dit de succesvolle beleggingen zijn voor de toekomst. Dat lijkt inderdaad logisch, maar het zorgt zeker niet altijd voor extra rendement. De koersen van dit soort bedrijven zijn vaak al sterk opgelopen in de periode voordat de grote groep beleggers het thema ontdekte.
Morningstar waarschuwt dan ook dat veel van de fondsen die in de hoogtijdagen van 2021 en 2022 werden gelanceerd, het niet hebben overleefd. Sinds 2009 is 60 procent van de thematische fondsen weer gesloten. Over de vijftienjaarsperiode (2009 – 2024) wist slechts 9 procent de wereldwijde aandelenbenchmark te verslaan.
Themafondsen verkopen hoop en overtuiging, maar ze missen vaak de spreiding en stabiliteit die een portefeuille nodig heeft. Een populair thema nu, kan over een aantal jaar zomaar de belofte niet waargemaakt hebben, of de aandacht is verschoven naar een ander, op dat moment actueel thema.
Thematisch beleggen lijkt vaak interessant en regelmatig zien beleggers het als “no-brainer”. Voor beleggers kan het een leuke aanvulling zijn naast een brede kernportefeuille. Maar voor een lange termijnbelegger blijft een brede spreiding, en het vermijden van concentratierisico’s, van belang. De huidige hype rond AI en defensie is begrijpelijk, maar geschiedenis leert dat elke hype ook weer overgaat.
Wie echt vooruitkijkt, jaagt niet het verhaal van de dag na, maar bouwt aan een brede portefeuille die tegen een stootje kan.

Marcel Luchtenveld — Manager afdeling particulier vermogensbeheer
De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.